Maak een afspraak

Brain & Spine Rehab Blog

Energiecrisis na hersenschudding/hersenschade (Arjan Kuipers)

hersenschudding mitochondriën Sep 11, 2021
De rol van mitochondriën in de energiecrisis na enig hersenletsel

 

 

Iedereen die een ernstig hersenletsel heeft opgelopen, kan instaan voor de gevolgen van deze traumatische gebeurtenis. Je hoofd en lichaam gaan in lockdown. Als je geluk hebt, en de omstandigheden het toelaten, ben je één van de weinigen die wegkomt met minimale bijwerkingen na de ongemakkelijke eerste paar weken.

Voor een groot deel zijn de gevolgen te merken in verschillende mate -- om bijvoorbeeld een paar bijwerkingen te noemen: - Duizeligheid - Misselijkheid - Wazig zien - Desoriëntatie - Onvermogen om te denken - Overgevoeligheid voor licht en geluid - Vermoeidheid en/of hoofdpijn De hoofdoorzaak van deze verschijnselen is niet noodzakelijk het trauma zelf, maar de secundaire effecten van het trauma. Onderzoekers wijzen op één ding in het bijzonder dat een rol speelt bij de meeste gevolgen na hersenletsel: de mitochondriën!

Voordat ik uitleg wat mitochondriën zijn en waarom ze zo'n grote impact hebben op je welzijn na een hersenletsel, geef ik een kort overzicht van wat je in dit artikel zult leren.

In deel 1 leer je over een buitenaards systeem genaamd mitochondriën, die de producenten zijn van al je energie.

In deel 2 ontdek je waarom deze energieopwekking zo kwetsbaar is en waarom het gemakkelijk problemen kan blijven veroorzaken, lang nadat de traumatische gebeurtenis heeft plaatsgevonden.

In deel 3 zal ik beschrijven hoe de meeste andere problemen die ten grondslag liggen aan langdurige bijwerkingen na een hoofdletsel, de ondergang van uw energieproductiesysteem verder beïnvloeden.

Ten slotte, in het laatste deel, zal ik onthullen hoe deze kennis in de eerste plaats helpt om deze neerwaartse spiraalvormige cascade te voorkomen als je toevallig nog een hoofdletsel hebt. In een volgend artikel zal ik dieper ingaan op natuurlijke oplossingen om de energieproductie te reanimeren, te herstellen en weer op te bouwen.

Ik begrijp dat je misschien direct naar het volgende artikel wilt gaan om erachter te komen wat je kunt doen om je bijvoorbeeld niet meer zo moe te voelen of om beter tegen licht en geluid te kunnen. Ik kan je echter beloven dat als je dit stuk toch leest, je veel beter zult begrijpen wat er nou precies aan de voortdurende bijwerkingen ten grondslag ligt, en je tevens nog meer gemotiveerd zal zijn om de dingen op te pakken die je kunt doen om je energiesysteem nieuw leven in te blazen.

Mitochondriën

Mitochondriën, de niet zo menselijke energieproductiesystemen in onze cellen Simpel gezegd zijn mitochondriën ovale cel-insluitsels die verantwoordelijk zijn voor je energieproductie (als je gezond bent bevinden er zich honderden tot een paar duizend in elk van je cellen). Tot zover.

Mitochondriën, die van niet-menselijke bacteriële oorsprong zijn, zijn op de een of andere manier tijdens evolutie of de schepping (afhankelijk van aan welke versie je voorkeur geeft), opgesloten geraakt in je cellen als resultaat van een perfecte symbiotische (wederzijds voordelige) relatie, waar onze cellen zorgen voor de bescherming, het voedsel en de omgeving waar mitochondriën kunnen “bloeien” en waarvan we als mens profiteren doordat ze onze energie produceren. Dit is niet alles.

We zijn zo afhankelijk van mitochondriën en de productie van energie (waarvan tevens de meeste belangrijke cellulaire activiteiten afhankelijk zijn) dat als mitochondriën zouden afsterven of stoppen, we onmiddellijk zouden ophouden te bestaan. Niet onbelangrijk zijn deze mitochondriën dus! Voor het geval je geïnteresseerd bent in hoe energie wordt geproduceerd (je hebt dit waarschijnlijk al op school geleerd, maar je hebt waarschijnlijk niet geleerd dat de energieproductie plaatsvindt in kleine energiefabriekjes):

Energie

Energie wordt gemaakt van brandstof en O2: brandstof in de vorm van glucose die in de bloedbaan circuleert naar de celgebieden waar het door de mitochondriën wordt gebruikt. O2 (zuurstof) en glucose worden naar de mitochondriën getransporteerd waar ze verschillende chemische processen doorlopen, ook wel oxidatieve fosforylering genoemd (bij mensen vindt dit proces plaats in 3 fasen:

(1) glycolyse,

(2) Krebs-cyclus, ook bekend als de citroenzuurcyclus of transcarbonzuurcyclus en

(3) de elektronentransportketen (ETC)) om CO2 (kooldioxide) en energie te produceren in de vorm van ATP (adenosinetrifosfaat) dat wordt gebruikt voor een verscheidenheid aan processen in alle cellen. Een ander interessant feitje over mitochondriën is dat ze van je moeder komen.

Alleen het DNA van je moeder bepaalt de kwaliteit en kwantiteit van de mitochondriën die je bij je geboorte krijgt.

Het volgende dat je moet begrijpen is dat, onder normale omstandigheden tijdens de productie van ATP, de mitochondriën bijproducten produceren, die normaal gesproken binnen de grenzen van de mitochondriën blijven. Deze bijproducten zijn Reactieve Oxidesoorten (ROS) (zoals peroxide H2O2) en reactieve stikstofoxidesoorten (NOX). Normaal gesproken produceert het lichaam als tegenmaatregel ook zijn antioxidanten, waarvan glutathion de krachtigste is. Deze inheemse antioxidanten zullen onder een normale, evenwichtige situatie ROS en andere reactieve soorten uitroeien, zodat ze de cellulaire omgeving en mitochondriën zelf niet kunnen schaden.

Vandaar: een gezonde balans tussen energieproductie en antioxidant-productie houdt alles onder controle. Nu het interessante deel. Inmiddels heb je geleerd hoe belangrijk mitochondriën zijn voor je overleving. Logischerwijs zou dit betekenen dat deze celinsluitsels behoorlijk robuust moeten zijn en een paar slagen kunnen weerstaan.

Vreemd genoeg is dit niet het geval. Daarentegen blijkt dat mitochondriën vanwege de complexiteit van andere taken die ze vervullen (ze spelen ook een belangrijke rol bij tal van andere cellulaire taken, zelfs bij de voorbereiding van celdood) zeer flexibel en veelzijdig moeten zijn, wat niet goed samengaat met de biologische eigenschappen van een zeer solide, robuust en antifragiel systeem. Met andere woorden, het energiesysteem waar we zo afhankelijk van zijn, is kwetsbaarder dan we zouden willen. Het zou een goed voorbeeld zijn om mitochondriën te vergelijken met kanaries in een kolenmijn.

Zij zijn het signaleringssysteem dat als eerst aanwijzingen oppikt dat er iets mis is in het lichaam. Om te overleven moeten mitochondriën twee belangrijke dingen doen:

1: Ze produceren energie, of

2: Ze bevinden zich in celverdedigingsmodus (CDM), een toestand waarin ze geen energie produceren, maar waar ze zichzelf repareren en beschermen.

 Traumatisch hersenletsel

Nu komen we bij wat er gebeurt bij een traumatisch hersenletsel: Typisch zal elk trauma van buiten naar het hoofd (zoals een hoofdtrauma) of in het hoofd (zoals een beroerte) een bepaald type cellulaire verstoring, gelokaliseerde of zelfs wijdverbreide cellulaire dood veroorzaken. Deze gebeurtenis zal ofwel lokaal de energieproductie verstoren en ervoor zorgen dat de mitochondriën nucleair materiaal (RNA-ribonucleïnezuur) dumpen door poriën in de celwand te openen. Dit zal niet alleen boodschapperdeeltjes lokaal vrijgeven, maar ook in de nabijgelegen bloedbaan, en ook ROS en andere reactieve soorten die anders een bedreiging zouden zijn naar de mitochondriën. This will release not only messenger particles locally but also into the nearby bloodstream but also ROS and other reactive species that would otherwise be a thread to the mitochondria.

Energiecrisis

Ten eerste veroorzaakt de traumatische gebeurtenis een onbalans in de bijproducten van de energieproductie (bijvoorbeeld NOX en H2O2) en antioxidanten. Het trauma leidt tot anaërobe en inefficiënte brandstofproductie vanwege lokale schade, wat andere mitochondriën afsluit en zorgt voor verstoring van de normale bloedstroom.

Ten tweede: mitochondriën reageren op celgevaar waarbij ze zichzelf afsluiten om zichzelf te beschermen en zichzelf opnieuw op te bouwen.

Ten derde: Mitochondriën geven chemicaliën af, waaronder RNA- of DNA-fragmenten, die lokaal en door het hele lichaam signaleren dat er dingen mis zijn en ervoor zorgen dat andere gebieden ook in de reactiemodus voor celgevaar gaan. Het resultaat: een energiecrisis! Ter illustratie van het volgende: zelfs traumatische stressgebeurtenissen zullen ervoor zorgen dat mitochondriën deze signaalboodschapdeeltjes vrijgeven. Zo gevoelig zijn mitochondriën.

Dus de impact of gebeurtenis zelf is vaak niet het grootste probleem, maar eerder de opeenvolging van gebeurtenissen waarbij je energieproducerende systeem betrokken is. Helaas kunnen deze effecten lang aanhouden, vooral wanneer de omstandigheden niet optimaal zijn. Veel factoren spelen een rol in hoe goed mitochondriën herstellen en de normale evenwichtige ATP-productie (energie) hervatten. Het is echter door deze factoren en andere omstandigheden dat we de mogelijke oplossingen vinden voor herstel van de energiecrisis die ontstaat na een hersenletsel.

Natuurlijk spelen de kracht en de omvang van de verwonding een grote rol, evenals de eerdere toestand van de hersenen en de gezondheid van het energieproductiesysteem. Onderzoek toont ook een directe relatie aan met hoe gezond en overvloedig je mitochondriën zijn vóór een incident en het effect van hersenletsel op de energieproductie erna.

Factoren zoals aan hoeveel chronische of acute stress je bent blootgesteld, roken, zwaar alcoholgebruik, slechte eetgewoonten, het gebruik van medicijnen, darmgezondheid, systemische gezondheid, hart-, long- en vaatgezondheid en blootstelling aan gifstoffen in het milieu spelen hierin allemaal een bepalende rol.

Mitochondriën zijn extreem gevoelig voor al deze factoren (we zullen deze factoren nader bekijken in de volgende blog, evenals wat we moeten doen om mitochondriën weer te laten bloeien). Andere belangrijke thema's die optreden na hersenletsel, zoals hersenontsteking, neurovasculaire ontkoppeling, autonome disfunctie, versterken de verstoring van de normale mitochondriale functie zelfs nog verder, omdat er ofwel een toename van ontsteking is, een verstoring of inefficiënte brandstof, of zuurstoftoevoer -- allemaal factoren die ervoor zorgen dat mitochondriën nog verder in CDR gaan.

Dit is de reden waarom het logisch is om de crisis die ontstaat in het energieproducerende systeem te zien als de sleutel tot wat er gebeurt na een traumatisch hoofdletsel. Hoe meer factoren er op het moment van de verwonding aanwezig zijn die de energieproductie bemoeilijken (bv. reeds bestaande hart- of longziekte) en hoe meer factoren en mechanismen er aanwezig zijn na de verwonding (bv. hersenontsteking omdat het immuunsysteem in het hoofd geactiveerd is en blijft), des te moeilijker het zal zijn om van de energiecrisis te herstellen. Alles wat de mitochondriën helpt om weer energie te gaan produceren (zoals goed gereguleerde lichaamsbeweging!) zal helpen bij het herstel van een hersenletsel. Er is een positieve kant aan dit verhaal over wat er met de mitochondriën gebeurt. Ook al zijn ze kwetsbaarder dan we zouden willen, ze kunnen regenereren en zelfs vermenigvuldigen (Mitochondriën hebben hun DNA en RNA om te repliceren). In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht (zelfs door wetenschappers) kan het aantal mitochondriën, hun effectiviteit bij energieproductie en regeneratie toenemen.

Niet alleen na een ongeval, maar gedurende het hele leven. Dit is informatie die wordt ondersteund door veel recent onderzoek. Er zit echter een addertje onder het gras, je zult de juiste omstandigheden moeten creëren en de juiste dingen moeten doen om dit te laten gebeuren.

Voordat we in de volgende blog onthullen wat deze dingen zijn, die je kunnen helpen om beter te herstellen na een hersenletsel, zal ik een aantal dingen laten zien die je direct na, of zelfs preventief, kunt doen na een hoofdletsel die de uitkomst sterk zal verbeteren en de negatieve effecten van hersenletsel te verminderen.

1. Zorg ervoor dat de natuurlijke niveaus van glutathion (de krachtigste antioxidant voor de mens) te allen tijde hoog zijn. Van producten zoals Gotu Kola, L-glutamine, N-Acetyl Cysteïne (de krachtigste voorloper van glutathion) en Alfa-liponzuur is bekend dat ze het glutathiongehalte verhogen. Na een hoofdletsel kunt u royale hoeveelheden Glutathion gel of crème op of rond de plek aanbrengen (niet op een wond natuurlijk), of gewoon direct op de huid. Aangezien de meeste vormen van glutathion niet gemakkelijk in de bloedbaan worden opgenomen, is het beter om voorlopers in te nemen of plaatselijk toe te passen.

2. Neem veel bioflavonoïden. Bioflavonoïden zijn vrije radicalen die kunnen helpen bij cellulaire homeostase, waardoor ontstekingen en celtoxiciteit na hersenletsel worden verminderd. Bioflavonoïden kunnen gemakkelijk worden gevonden in alledaagse voedselbronnen, bekende voorbeelden zijn quercetine en luteoline in ui, apigenine in kamille en catechine in groene thee.

3. Voorzie het lichaam ook van voldoende magnesium. Magnesium is enorm belangrijk voor honderden processen in het lichaam. Vooral op cellulair niveau speelt het onder meer een rol bij pijnbestrijding, spiercontractie en het energieproductieproces. Het is zeer overvloedig in de natuur, maar ook een van de eerste stoffen die door de grote vraag uit je lichaam verdwijnt.

Bij een hersenletsel is het zeer belangrijk om het lichaam met veel hoogwaardig magnesium te voeden. Waarom? Een van de schadelijke bijproducten van hersenletsel is het chemische glutamaat: een zeer krachtige destructieve stof die de instroom van mineralen in en uit cellen kan verstoren.

Cellen verliezen hun lading en worden ineffectief en beginnen zichzelf op te blazen. Dit desastreuze effect kan ongedaan worden gemaakt door voldoende Magnesium in je lichaam te hebben. Magnesium bindt zich aan zogenaamde NMDA-receptoren in de celwand en voorkomt zo dat glutamaat zich bindt, waardoor een een gevolg van negatieve nawerkingen wordt voorkomen.

In dit artikel heb je de belangrijke rol van mitochondriën in de energiecrisis na hersenletsel geleerd. Je hebt ook gezien dat energieproductie en de ondergang daarvan na een blessure ook de sleutel zijn tot wat er gebeurt na de eerste gebeurtenis. Andere mechanismen, zoals een verstoring van de bloedstroom en een geactiveerd immuunsysteem in de hersenen, kunnen de energiecrisis verder versterken. In het laatste deel beschreef ik enkele preventieve en curatieve mechanismen om het nadelige onmiddellijke effect van hersenletsel op de mitochondriën te verzachten of sterk te verminderen.

In het vervolg van dit artikel gaan we onderzoeken wat je kunt doen om de energiecrisis te verminderen en om te keren, waardoor meer herstel na hersenletsel mogelijk wordt.